Hartfalen is een aandoening waarbij het hart een verminderde pompfunctie heeft. Hierdoor wordt er onvoldoende bloed rondgepompt en kan er niet meer worden voldaan aan de behoeften van de weefsels.
Er zijn twee vormen van hartfalen namelijk systolisch hartfalen en diastolisch hartfalen. Bij systolisch hartfalen trekt de hartspier niet krachtig genoeg samen waardoor er per hartslag minder bloed wordt rondgepompt. Bij diastolisch hartfalen vult het hart zich minder goed met bloed doordat de hartspier zich niet goed genoeg ontspant. Hierdoor is er minder bloed om rond te pompen. Het meest voorkomend is systolisch hartfalen.
Het proces van hartfalen ontwikkeld zich meestal langzaam. In het begin probeert het hart de tekorten te compenseren door bijvoorbeeld harder te werken en extra spier aan te maken. Op deze manier is het hart toch in staat nog een tijdlang genoeg bloed rond te pompen en het lichaam nog goed te kunnen laten functioneren. Op een gegeven moment als het hart toch erg verzwakt is en de tekorten zelf niet meer genoeg kan compenseren treden er klachten op. De pompkracht die het hart hierna eenmaal verloren heeft is helaas moeilijk weer te herstellen.
De meest voorkomende oorzaken
Er zijn verschillende oorzaken van hartfalen waarvan hieronder de meest voorkomende.
Hartinfarct
Als gevolg van een hartinfarct sterft een deel van de hartspier af en ontstaat er een litteken. Dit deel van de spier kan niet meer goed samentrekken waardoor een deel van de pompfunctie verloren gaat.
Hoge bloeddruk
Een langdurig verhoogde bloeddruk kan hartfalen veroorzaken. Doordat het hart tegen de hoge bloeddruk in pompt wordt de hartspier dikker en minder soepel. Hierdoor neemt op den duur de pompkracht af.
Hartklepaandoening
Door een lekkende hartklep kan een deel van het bloed weer terugstromen. En bij een hartklepvernauwing is de doorgang vernauwd. Deze aangeboren of door infectie ontstane hartklepdefecten zorgen ervoor dat het hart harder moet werken.
Ritmestoornissen
Hartritmestoornissen houdt in dat het hart te snel, te langzaam of onregelmatig klopt. Het hart verliest hierdoor pompkracht en is minder goed in staat bloed rond te pompen.
Hartspierziekte
Er zijn twee soorten hartspierziekten genaamd cardiomyopathie en myocarditis. Bij cardiomyopathie is de hartspier verdikt of verwijd. De cellen zijn vervangen door vet- of bindweefsel of zijn abnormaal gebouwd waardoor de pompkracht van het hart langzaam afneemt. Bij myocarditis is er sprake van een acute ontsteking van de hartspier die meestal veroorzaakt wordt door een virus. Door ernstige beschadiging kan er hartfalen ontstaan.
Erfelijk
Hartfalen kan ook erfelijk zijn. Sommige vormen zijn genetisch bepaald en de enige en uiterste oplossing is dan nog een harttransplantatie.
In een groot deel van de gevallen van hartfalen is de oorzaak onbekend.